TỰ HÃN ( Tự ra mồ hôi )
Tự ra mồ hôi là chỉ chứng trạng không do lao động, không do mùa nực mặc quần áo dày hoặc uống thuốc phát tán mà mồ hôi tự nhiên ra.
Tự ra nhiều mồ hôi nói chung phần nhiều do vệ khí không bền, tân dịch tiết ra ngoài, cho nên còn thấy cả các chứng yếu sức, hễ động làm thì vã mồ hôi, biếng nói thiểu khí.
Dễ cảm mạo hoặc sau khi ốm thể trạng yếu tự ra mồ hôi, có thể dùng Gia vị mẫu lệ tán làm cho bền chắc vệ phần Biểu phần.
Mẫu lệ nung | 100g | Sinh hoàng kỳ | 100g |
Ma hoang căn | 50g | Ngũ vị tử | 50g |
Cách dùng : Các vị thuốc trên tán bột thô, đựng vào bình để dùng. Mỗi lần dùng 10-20 gam, nấu lẫn với 15 gam Phù tiểu mạch, lọc bỏ bã, cho uống ấm, ngày 2 lần.
Gia giảm : Khí hư do ốm lâu, gia Nhân sâm tu 6 gam. Âm hư táo nhiệt, gia Sinh địa hoàng, Bạch thược đều 10 gam. Hồi hộp kém ngủ gia Toan táo nhân , Mạch môn đông đều 10 gam.
Có thêm chứng lười nói, mệt mỏi quá sức, kém ăn gầy gòm, thì dùng Bổ dương thang.
Nhân sâm | Hoàng kỳ |
Bạch truật | Cam thảo |
Ngũ vị tử |
Dễ cảm mạo hoặc sau khi cảm mạo, bệnh dằng dai không khỏi, mũi tắc hoặc khô, hắt hơi, cho uống Kiện thân cố biểu tán để bổ ích Tỳ Phế, mạnh Vệ củng cố Biểu.
Hoàng kỳ | 40g | Bạch truật | 20g |
Phòng phong | 20g | Bách hợp | 40g |
Cát cánh | 30g |
Cách dùng : Các vị thuốc trên tán bột, mỗi lần dùng 9 gam, ngày 2- 3 lần hòa nước chín cho uống. Bẩy ngày là một liệu trình, nói chung chỉ từ 1-2 liệu trình là khỏi. Cũng có thể đổi làm dạng thuốc sắc ( công thức trên giảm bớt một nửa, sắc uống ngày 1 thang chia 2 lần uống. Nói chung uống 3-5 thang là đạt yêu cầu ).
Gia giảm: Bệnh nhân vốn bị viêm xoang mạn tính mà có chứng mũi tắc không thông thì thêm Tân di 15 gam.
Tự ra mồ hôi do dương khí không bền
Kiêm chứng chân tay không ấm, tuy mùa Hạ nóng nực cũng không muốn bỏ áo, sợ lạnh, ra mồ hôi lại càng sợ lạnh, là thuộc Dương khí không bền, dùng bài Phù dương cố biểu thang để phù Dương ích khí và củng cố phần Biểu.
Sinh hoàng kỳ | 10g | Bạch truật | 10g |
Trích cam thảo | 10g | Thục phụ phiến | 10g |
Quế chi | 5g | Sao bạch thược | 10g |
Đương quy | 10g | Phòng phong | 10g |
Ngọc trúc | 10g | Sinh khương | 3 nhát |
Hồng táo | 5 quả |
Trẻ em tự ra mồ hôi trộm
Trẻ em tự ra mồ hôi hoặc mồ môi trộm, sắc mặt kém tươi, rêu lưỡi mỏng, mạch tế, kém ăn gày còm, có thể dùng Mã thị ích khí dưỡng âm cố hãn phương để ích khí âm và liễm mồ hôi.
Sinh hoàng kỳ | 9g | Hoài sơn | 9g |
Lữ đậu y | 9g | Sinh cam thảo | 4g |
Bạch truật | 9g | Bích đào can | 9g |
Phù tiểu mạch | 9g | Mẫu lệ nung | 12g |
Nhu đạo căn | 9g |
Công thức này dùng ho lứa tuổi học sinh nhi đồng.
Tự ra mồ hôi do khí âm hao thương
Có triệu chứng khát muốn uống nước, ra nhiều mồ hôi, là do khí âm hao thương khá nặng, có thể dùng Bối thị thực tấu ẩm để ích khí sinh tân giữ gìn âm và liễm mồ hôi, làm bền chắc phần Biểu.
Sinh hoàng kỳ | 15g | Đẳng sâm | 15g |
Mạch môn đông | 10g | Ngũ vị tử | 3g |
Mẫu lệ | 15g | Bích đào can | 10g |
Phù tiểu mạch | 15g | Nhu đạo căn | 15g |
Mọi chứng tự ra mồ hôi nói chung đều có thể phối hợp dùng bài Ngũ bội tử tán đắp vào rốn để tăng cường khả năng liễm mồ hôi.
Ngũ bội tử tán bột mịn, đựng vào bình đậy kín, mỗi lần dùng 2- 3 gam, trộn vào ít nước sôi, nặn thành bánh, khi đi ngủ đắp vào rốn, ngoài buộc vải, lại lấy băng đín dán ra ngoài, sáng hôm sau bỏ miếng đắp, dùng 5-6 lần, thấy hiểu quả thì ngừng thuốc.